Słowo ‘Audyt’ pochodzi z łacińskiego słowa audito, które oznacza: słuchanie, słyszenie bądź auditus przesłuchanie. W starożytnym Rzymie przeprowadzano tzw. przesłuchania rachunków, polegające na zestawianiu ze sobą różnych dokumentów urzędniczych. Funkcja audytu wtedy odnosiła się jedynie do ochrony finansów, czyli do kontroli. Jednakże na przestrzeni lat pojęcie i znaczenie audytu znacznie rozszerzyło się i bliższa jest ta pierwsza wersja, iż jest to słuchanie słyszenie, a nie tylko przesłuchiwanie. Pojęcie Audytu definiuje Instytut Audytorów Wewnętrznych – IIA (ang. The Institute of Internal Auditors) jako niezależną, obiektywną ocenę danej jednostki, systemu czy procesu. Audyt może spełniać także funkcję doradczą, wspomóc jednostkę w osiągnięciu celów, dzięki systematycznemu i konsekwentnemu podejściu do oceny oraz doskonaleniu skuteczności procesów zarządzania ryzykiem.
Wiele jest pojęć, znaczeń, rodzajów audytu. Świetnie wyodrębnił je Marcin Sypuła (audytor wewnętrzny, biegły rewident, psycholog biznesu, trener w zakresie AI), dzieląc je na:
- Audytor wewnętrzny (firmy produkcyjne, usługowe, handlowe) – nieobowiązkowy, ale coraz częściej wdrażany dla poprawy efektywności i zarządzania ryzykiem. Audytuje szerokie spektrum obszarów – od operacji, przez IT, aż po zgodność z politykami wewnętrznymi.
- Audytor wewnętrzny (instytucje finansowe – banki, firmy ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne) – obowiązkowy, ściśle regulowany przez prawo i organy nadzoru. Skupia się na ryzykach finansowych, zgodności regulacyjnej oraz skuteczności mechanizmów kontrolnych.
- Audytor wewnętrzny (sektor publiczny – urząd gminy, szpital, szkoła) – obowiązkowy w jednostkach publicznych. Analizuje gospodarność i efektywność wydatkowania środków publicznych, zwiększając transparentność i rozliczalność.
- Audytor IT – w niektórych sektorach obowiązkowy (np. finanse, sektor publiczny), w innych zależy od skali ryzyka IT. Audytuje bezpieczeństwo systemów, zgodność z regulacjami (np. RODO) i odporność na cyberzagrożenia.
- Audytor finansowy (biegły rewident) –
obowiązkowy dla jednostek spełniających określone kryteria. Weryfikuje
rzetelność sprawozdań finansowych zgodnie z ustawowymi standardami, zapewniając
wiarygodność informacji dla inwestorów i regulatorów.
- Audytor ISO – dobrowolny, ale kluczowy dla organizacji dążących do uzyskania i utrzymania certyfikatu zgodności z normami (np. ISO 9001, ISO 27001). Ocenia procesy zarządzania jakością, bezpieczeństwem czy środowiskiem.
Jak widać jest wiele rodzajów audytu. Jednakże niezależnie od sektora czy branży warto pamiętać, że audyt ma na celu m.in. zabezpieczenie danego podmiotu na przyszłość bądź wykrycie ewentualnych nieprawidłowości. Audyt to szansa na rozwój danej jednostki.
Więcej:
https://www.audytorbiznesu.pl/
https://www.linkedin.com/posts/marcin-sypula_r%C3%B3%C5%BCnica-pomi%C4%99dzy-audytorami-activity-7309604849073950721-dUkM/?utm_source=social_share_send&utm_medium=member_desktop_web&rcm=ACoAABGlo4oBbElvHiEQEoKvIF9LroHrOA7ZiOM